Sukulenty to bardzo efektowne i w większości łatwe w uprawie rośliny, które nie wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Są one znakomite dla osób zapracowanych, często wyjeżdżających i zapominalskich, gdyż nie wymagają częstego podlewania ani żadnych skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych.
Sukulenty to nie tylko, jak myśli wiele osób typowe kaktusy. Wśród tych roślin jest wiele bardzo ciekawych gatunków. Mogą one mieć różne wielkości, kolory i kształty, kwitnąć lub nie. Niektóre mają nawet formę drzewiastą. Wybór jest naprawdę ogromny, co sprawia, że sukulenty pasują właściwie do każdego wnętrza. Znajdziemy wśród nich gatunki, które będą pięknie wpisywać się w romantyczne czy eleganckie aranżacje pomieszczeń, ale również takie pasujące do stylu rustykalnego bądź wiejskiego, ale i takie, które są wręcz stworzone do wnętrz industrialnych albo nowoczesnych. Poznaj tajniki domowej uprawy sukulentów.
Sukulenty rodzaje
Sukulenty to bardzo specyficzne rośliny, które wyspecjalizowały się tak, by jednocześnie tracić, jak najmniej wody oraz móc ją magazynować, by przetrwać nawet dosyć długie okresy suszy i niesprzyjających warunków.
Przystosowania sukulentów do warunków deficytu wody to:
- zwarty kompaktowy pokrój roślin, który ma na celu ograniczenie powierzchni parowania wody,
- warstwa woskowa na powierzchni rośliny, której zadaniem także jest ograniczenie parowania wody,
- pomniejszone, kuliste, walcowate liście lub całkowity brak liści,
- znacznie mniejsze aparaty szparkowe niż u innych roślin,
- u wielu gatunków mamy do czynienia z przeniesieniem funkcji fotosyntezy z liści na łodygę,
- duża grupa sukulentów pokryta jest bardzo gęsto włoskami tworzącymi włochatą lub wełnistą ochronę rośliny przed silnym promieniowaniem słonecznym oraz gorącym wiatrem,
- wiele sukulentów to gatunki trujące. Substancje chemiczne zawarte w ich łodygach i liściach mają odstraszyć roślinożerne zwierzęta, które mogłyby zniszczyć rośliny, poszukując zgromadzonej w nich wody.
- niektóre sukulenty przekształcają liście w ostre ciernie. Ma to na celu nie tylko ograniczenie powierzchni parowania z rośliny, ale również jej obronę przed zjedzeniem przez zwierzęta poszukujące wody, a nawet przed zniszczeniem przez pożar.
Wyróżniamy trzy grupy sukulentów:
1. Sukulenty korzeniowe
Ten rodzaj sukulentów gromadzi zapas wody w organach podziemnych- korzeniach lub bulwach. Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie, ponieważ pozwala naprawdę znacznie ograniczyć parowanie wody z organów ją gromadzących, ale też zabezpiecza je przed wieloma zwierzętami.
Do sukulentów korzeniowych zaliczamy wiele popularnych roślin ozdobnych jak na przykład pelargonie oraz różne gatunki pochrzynów na przykład pochrzyn skrzydlaty, jadalny, cebulowy czy trójdzielny.
2. Sukulenty liściowe
Grube mięsiste liście przeznaczone do magazynowania wody to cecha charakterystyczną sukulentów liściowych. W ich liściach rozwinięte są silnie tkanki wodne, a także są pokryte warstwą kutneru zapobiegającego parowaniu.
Zaliczamy do nich na przykład takie gatunki jak:
- aloes,
- agawa,
- grubosz,
- rozchodniki,
- rojniki,
- haworsje,
- zamiokulkas.
3. Sukulenty łodygowe
Ten bardzo ciekawy rodzaj sukulentów przekształcił swoje grube łodygi i pnie w prawdziwe magazyny wodne. Najczęściej rośliny te pozbawione są też liści, a funkcję fotosyntezy w całości przejęła łodyga.
Najczęściej łodygi tego typu sukulentów bardzo mocno się rozrastają i przybierają kształt walców lub kul, często o żebrowanych powierzchni. Sukulenty łodygowe w zależności od gatunku mają bardzo różne formy. Mogą to być na przykład kuliste, kolumnowe, spłaszczone czy członkowate zielone rośliny, do których zaliczamy większość popularnych kaktusów. Znane są również drzewa sukulentowe, które pokryte są tak zwaną zieloną korą, czyli po prostu tkanką asymilacyjną przykrytą cienką warstwą korka. Do takich drzew zaliczamy na przykład baobaby.
Sukulenty - uprawa i pielęgnacja
Uprawa zdecydowanej większości sukulentów jest łatwa. Rośliny są bardzo wdzięczne, odporne i dekoracyjne. Jeśli zapewnimy im odpowiednie warunki wzrostu, to będą zdobić nasze mieszkanie przez długie lata.
Oto kilka zasad uprawy sukulentów:
1. Stanowisko
Niemalże wszystkie sukulenty wymagają bardzo słonecznych stanowisk. Są to rośliny, które wręcz kochają słońce. Możemy je więc postawić bezpośrednio przy oknie nawet w bardzo nasłonecznionym pomieszczeniu o wystawie południowej. Warto także regularnie odwracać doniczki z roślinami, aby rosły one równomiernie ze wszystkich stron i były ładnie wybarwione.
Sukulenty rosnące w miejscach zacienionych dosyć szybko robią się wyetiolowane, czyli ich pędy stają się nienaturalnie długie, cienkie, wiotkie i blade. Jest to szczególnie widoczne u gatunków, które mają ładny zwarty pokrój jak na przykład eszeweria z pięknymi zwartymi rozetkami liści.
Wśród sukulentów są jednak również wyjątki w postaci roślin niektórych gatunków z rodziny liliowatych, które dobrze czują się również w miejscach lekko zacienionych. Są to na przykład gasterie i haworsje. W półcieniu ładnie rosną też aloesy.
Na okres wiosny i lata sukulenty warto wystawić na dwór. Wielu hodowców amatorów zaleca wystawianie sukulentów w sezonie na balkon lub do ogrodu, jako świetną metodę stymulującą ich kwitnienie. Warro spróbować.
Pamiętajmy jednak, że haworsje, gasterie i aloesy lepiej postawić w półcieniu, ponieważ w silnym bezpośrednim promieniowaniu słonecznym na dworze mogą one ulec poparzeniu.
2. Podłoże
Sukulenty potrzebują lekkiego i przepuszczalnego podłoża. Do uprawy sukulentów możemy wykorzystać zwykłą ziemię kwiatową zmieszaną z piaskiem. W wielu kwiaciarniach dostępne jest również specjalne podłoże do uprawy kaktusów lub sukulentów.
3. Podlewanie
Wbrew obiegowym opiniom sukulentów nie należy specjalnie przesuszać. Owszem, rośliny te mają mechanizmy obronne, które umożliwiają im przetrwanie nawet dłuższych okresów suszy, jednak nie powinniśmy specjalnie do nich dopuszczać i narażać roślin na niepotrzebny stres. Nie przejmujmy się, jednak, jeśli raz na jakiś czas przesuszymy nieco nasze sukulenty na przykład podczas wyjazdu na wakacje czy po prostu, gdy zapomnimy je podlać.
Sukulenty należy więc umiarkowanie podlewać raz na kilka dni. Przed kolejnym podlewaniem należy zaczekać, aż ziemia w doniczce całkowicie wyschnie. W okresie zimowym podlewamy rośliny rzadziej niż wiosną i latem.
Unikajmy również przelewania roślin i zadbajmy o dobry drenaż na dnie doniczek, w których rosną. Jeśli latem nasze rośliny stoją na dworze, to także zabierajmy je do domu lub przestawiajmy w osłonięte miejsca podczas bardzo intensywnych opadów deszczu. Pamiętajmy, że nadmiar wody może szybko doprowadzić do gnicia korzeni sukulentów.
W przypadku lekkiego deszczu rośliny mogą pozostać na dworze. Wyjątkami są gatunki z miękko owłosionymi listkami, których moczenie jest niekorzystne i może powodować powstawanie na liściach brzydkich plam oraz ich gnicie.
4. Nawożenie
W okresie od wiosny do jesieni sukulenty warto regularnie nawozić. W zależności od gatunku dokarmiany je co 2-4 tygodnie specjalną odżywką do sukulentów bądź kaktusów.
W okresie spoczynku nie nawozimy roślin.
5. Przesadzanie i rozmnażanie sukulentów
Sukulenty najlepiej sadzić w doniczkach ceramicznych, glinianych lub kamionkowych. W przypadku gatunków szybciej rosnących konieczne jest przesadzanie roślin co roku. Z kolei te wolniej rosnące wystarczy przesadzać do większej doniczki raz na 2-5 lat. Znakiem, że nasza roślina potrzebuje nowej doniczki, jest to, że na powierzchni ziemi w doniczce lub w otworach na jej dnie zaczynają być widoczne korzenie.
Większość gatunków sukulentów bardzo łatwo rozmnożyć samodzielnie w domu. Możemy to zrobić z sadzonek liściowych lub pędowych, które bardzo łatwo się ukorzeniają lub poprzez podział roślin. Oczywiście możliwe jest również rozmnożenie sukulentów za nasion. Nie jest to bardzo trudne, ale wymaga sporo cierpliwości ze względu na powolny wzrost większości gatunków.
Wiele bardzo dekoracyjnych sukulentów to gatunki niedrogie i powszechnie dostępne, które znajdziemy w kwiaciarniach oraz centrach ogrodniczych. Jeśli interesują nas jakieś rzadkie okazy, wówczas warto poszukać wśród miłośników tych roślin- znajdziemy ich choćby w grupach tematycznych w social mediach. Hodowcy- amatorzy często również sprzedają pojedyncze egzemplarze młodych sukulentów oraz nasiona tych roślin do samodzielnej uprawy. Oczywiście możemy również uzyskać ich wsparcie oraz rady w zakresie uprawy wybranych przez nas sukulentów. Jeśli naprawdę zafascynowały nas te rośliny, warto też zainwestować w kilka ciekawych książek poświęconych uprawie i pielęgnacji konkretnych grup sukulentów.