Palmy kokosowe kojarzą nam się z egzotycznymi wakacyjnymi wyjazdami. Te okazałe rośliny naturalnie występujące w ciepłym klimacie, możemy uprawiać również w domu, jako roślinę doniczkową. W warunkach domowych roślina ta jest w stanie osiągnąć maksymalnie 2 metry, z pewnością nie zakwitnie i nie wyda owoców, prawdopodobnie nie uda nam się również utrzymać jej dłużej niż kilka lat. Jednak jeśli będziemy, ją odpowiednio pielęgnować, to przez jakiś czas będzie cieszyć oczy i stanowić wyjątkową egzotyczną ozdobę naszego domu.
Kokos właściwy jest rośliną wysoce ciepłolubną, najważniejszym czynnikiem w domowej uprawie jest więc zapewnienie jej odpowiednich warunków cieplnych. Palma kokosowa najlepiej czuje się w temperaturze 24-28 stopni, zimą jednak można ją czasowo obniżyć do około 20 stopni. Roślina uwielbia również jasne stanowiska. Latem możemy ją wystawić na balkon, taras lub do ogrodu, trzeba tylko pamiętać, aby zabrać ją do domu, gdy temperatura nocą spada poniżej 15 stopni. Dowiedz się więcej o tym, jak uprawiać palmę kokosową w domu.
Palma kokosowa - charakterystyka
Cocos nucifera, czyli kokos właściwy to roślina z rodziny arekowatych Arecaceae, wywodząca się z Azji oraz Ameryki Południowej. Rodzaj kokos jest monotypowy- pooznacza, że występuje w nim tylko jeden gatunek, którym jest właśnie kokos właściwy. Rośnie ona wzdłuż wszystkich tropikalnych brzegów morskich i jest najczęściej spotykaną palmą na świecie. Jej nasiona zdolne do kiełkowania, czyli orzechy kokosowe znajdowano wyrzucane przez morze w wielu różnych miejscach świata nawet w Norwegii, czy Finlandii.
W naturze palmy kokosowe osiągają wysokość do 30 metrów. W uprawie doniczkowej zwykle nie przekraczają 2 metrów. Ich bardzo dekoracyjne pierzaste liście są ogromne- mają aż do 6 metrów długości oraz do 90 centymetrów szerokości.
Owoc palmy jest w istocie jednonasiennym pestkowcem zrośniętym z trzech owocolistków. W skład owocni wchodzą:
- egzokarp, czyli cienka skórka,
- mezokarp, czyli gruba warstwa brązowych włókien zwana koira,
- endokarp, który jest zdrewniały i tworzy pestkę, czyli orzech kokosowy, w którym znajduje się pojedyncze nasiono.
W podstawie owocu znajdziemy trzy otwory kiełkowe, jednak tylko jeden z nich jest pokryty na tyle miękką skorupką, że kiełkująca roślina jest w stanie się przez nią przebić. Wewnętrzną warstwę nasienia stanowi grube białe bielmo, które po wysuszeniu nazywane jest koprą. Z kolei płynna postać bielma wypełniająca wnętrze nasienia to popularna woda kokosowa. Owoce kokosa właściwego mogą ważyć nawet 2, 5 kilograma i mają zdolność swobodnego unoszenia się na wodzie, dzięki czemu roślina łatwo rozprzestrzeniła się po całym świecie. Taka strategia rozprzestrzeniania nasion nazywa się hydrochoria.
Hodowla palmy z orzecha kokosowego krok po kroku.
Krok 1 Zakup nasion
Jedyną metodą rozmnażania palmy kokosowej jest wysiew nasion, czyli orzechów kokosowych. Roślinę możemy wyhodować sami w domu, jednak nie jest to możliwe ze zwykłego orzecha kokosowego nabytego w sklepie spożywczym. Takie owoce zwykle nie nadają się do siewu.
Jeśli chcemy wysiać kokos, musimy więc poszukać orzechów hodowlanych. Szukajmy ich w specjalistycznych sklepach nasiennych.
Krok 2 Przygotowanie podłoża i wysiew nasion.
Kiedy mamy już odpowiednie nasiono, trzeba przygotować podłoże do jego siewu. Na dno doniczki wsypujemy warstwę drenażu w postaci na przykład keramzytu, na następnie specjalne podłoże do palm. Kupimy je w centrum ogrodniczym. Przed przystąpieniem do sadzenia podłoże powinniśmy lekko zwilżyć.
Orzech kokosowy umieszczamy płasko na podłożu lekko go w nie wgłębiając. Nie powinniśmy przysypywać orzecha kokosowego ziemią więcej niż do połowy jego wysokości. Doniczkę z nasionem trzymamy w ciepłym pomieszczeniu (optimum to 25-26 stopni). Po kilku tygodniach w miejscu, gdzie na orzechu znajdują się trzy charakterystyczne wgłębienia, zacznie pojawiać się kiełek rośliny. W miarę wzrostu oczywiście zauważymy również rosnący pęd z młodymi liśćmi.
Krok 3 Przesadzanie.
Palma kokosowa ma niezwykle delikatny system korzeniowy i bardzo nie lubi przesadzania. Często mocno je przechorowuje, a nawet całkowicie marnieje. Dlatego, jeśli sadzimy palmę z orzecha, zróbmy to od razu w większym pojemniku, aby później nie było potrzeby przesadzania rośliny.
Z kolei, jeżeli zakupiliśmy w centrum ogrodniczym już gotową sadzonkę, to warto, jak najdłużej się da trzymać ją w pojemniku, w którym była kupiona. Przesadzamy roślinę bardzo delikatnie, dopiero wtedy, gdy faktycznie jest to niezbędne.
Wymagania i pielęgnacja palmy kokosowej
Choć palma kokosowa w naturze nie jest wymagającym gatunkiem, to jej domowa uprawa w naszej strefie klimatycznej może, niekiedy być wyzwaniem, zwłaszcza dla początkujących miłośników roślin egzotycznych. W doniczce nie jesteśmy w stanie odtworzyć naturalnych warunków, w jakich rośnie koks właściwy, czyli piaszczystej słonej plaży. Najważniejsze jest więc zapewnienie roślinie jak najlepszych warunków cieplnych.
Przyjrzyjmy się bliżej temu, w jakich warunkach najlepiej rośnie palma kokosowa.
1. Stanowisko
Palma lubi stanowiska jasne, lecz lekko osłonięte przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Optymalny dla wzrostu rośliny zakres temperatur to 24-28 stopni. Kokos wymaga także wysokiej wilgotności powietrza. W lecie możemy go wystawić na taras, balkon lub do ogrodu, jednak w okresie od jesieni do późnej wiosny trzeba mu zapewnić miejsce w bardzo ciepłym, jasnym i wilgotnym pomieszczeniu w domu. Korzystne jest ustawienie rośliny w pobliżu nawilżacza powietrza. Pamiętajmy też o tym, że palma nie lubi przeciągów.
2. Podłoże i podlewanie
Podłoże w doniczce z palmą kokosową powinno być stale lekko wilgotne, ale pod żadnym pozorem nie zbyt mokre, ponieważ delikatne korzenie rośliny bardzo łatwo gniją. Podczas podlewania należy również zwrócić szczególną uwagę na to, by nie zmoczyć znajdującego się na powierzchni podłoża orzecha, ponieważ nie lubi on zalewania i może zgnić lub spleśnieć.
Kokos właściwy to bardzo wrażliwa roślina, która nawet na drobne błędy uprawowe potrafi reagować gwałtownym zrzucaniem lub zasychaniem liści. Może także zasychać, w wyniku zbyt suchego powietrza, co często prowadzi także do zaatakowania rośliny przez pasożyty- przędziorki. Jednak zdecydowanie najczęściej popełniany błąd w uprawie palmy kokosowej to przelewanie rośliny oraz stosowanie nieodpowiedniego, zbyt ciężkiego podłoża, które nadmiernie kumuluje wodę. Jest to zgubne dla palmy, ponieważ jej szczególnie wrażliwe korzenie na zalewanie bardzo szybko reagują gniciem.