Juka (Yucca) domowa doniczkowa – pielęgnacja i uprawa

Juka (yucca) to piękna roślina, która dobrze czuje się we wnętrzach i bezproblemowo znosi warunki domowe. Serca miłośników roślin doniczkowych skradła przede wszystkim łatwością w pielęgnacji, ale i bardzo oryginalnym wyglądem.

Juka (yucca) – idealna roślina doniczkowa do domu

juka

Juka, jukka (łac. yucca), zwana również kręplą należy do rodziny agawowatych (Agavaceae). Występuje przede wszystkim w Ameryce Północnej, Ameryce Środkowej i na Azorach. Potocznie bardzo często nazywamy ją palmą, jednak z przyrodniczego punktu widzenia palmą nie jest.

Juka należy do wiecznie zielonych roślin drzewiastych i charakteryzuje ją bardzo ciekawa budowa. Najczęściej występuje ona w postaci sztywnej, zdrewniałej łodygi, z której wyrastają rozety wąskich, spiczastych i ostrych liści. Jej doniczkowe odmiany kwitną stosunkowo rzadko. Natomiast kwiaty juki ogrodowej grupują się w długie i gęsto kwiatostany białych lub kremowych „dzwonków”. W naturalnym środowisku juka może osiągnąć nawet 15 metrów wysokości. W warunkach domowych lub ogrodowych maksymalnie 2 metry.

Strzelista i gęsta juka doniczkowa uważana jest za jedną z najbardziej eleganckich roślin domowych. Ze względu na rozmiary, które potrafi osiągnąć najlepiej sprawdzi się w dużych salonach czy przestronnych holach.

Najpopularniejsze odmiany juki

Juka (yucca) to bardzo popularna roślina doniczkowa i nierzadko podziwiać ją można zarówno w zbiorach wprawionych hodowców, jak i amatorów uprawy roślin domowych. Mało jednak kto wie, że nazwą „juka” określa się aż 50 różnych gatunków bylin, krzewów i drzew, które w większości przypadków znacznie różnią się od siebie wyglądem i wielkością. Juka domowa to więc tylko jedno z jej kilkudziecięciu obliczy.

W mieszkaniach uprawiane są głównie:

  • juka aloesowa (Yucca aloifolia),
  • juka wyniosła (Yucca elata),
  • juka gwatemalska (Yucca guatemalensis), znana również jako juka słoniostopa (Yucca elephantipes)

Natomiast w ogrodach:

  • juka karolińska (Yucca filamentosa),
  • juka rostrata (Yucca rostrata),
  • juka Gloriosa Variegata (Yucca Gloriosa Variegata)

roślina juka

Jak pielęgnować jukę domową?

Juka (yucca) słynie z łatwości w pielęgnacji, dlatego idealnie sprawdzi się jako roślina doniczkowa początkujących hodowców. Wystarczy zaspokoić jej podstawowe potrzeby, a odwdzięczy się pięknymi zielonymi rozetami liści.

Juka: stanowisko – W środowisku naturalnym juki rosną na dużych, otwartych przestrzeniach, takich jak pustynne tereny preriowe. W warunkach tych mają zapewnioną dużą ilość światła słonecznego. W domu najlepiej więc ustawić je w bardzo jasnym, nasłonecznionym miejscu. Juka świetnie sprawdzi się więc na przykład w pokoju z oknami na południe. Postawiona w cieniu lub półcieniu bardzo szybko zacznie bowiem obumierać. Przy niedoborze światła jej liście staną się blade i wiotkie.

Juka: temperatura – Juka pochodzi z bardzo ciepłego klimatu. W związku z tym wysoką temperaturę należy zapewnić jej również w domu. Najlepiej będzie czuć się w cieple (ok. 22–24 °C), a temperatura jej otoczenia nie powinna spadać poniżej 15 °C.

Juka: podlewanie – Juki ogrodowe powinny być bardzo obficie podlewane, natomiast te domowe w sposób umiarkowany. Latem ich podłoże powinno być stale lekko wilgotne. Należy jednak uważać na przelewanie. Zbyt obfite podlewanie spowoduje bowiem gnicie korzeni. W najbardziej upalne dni dobrze jest też zraszać liście juki miękką wodą. Zimą natomiast można podlewać roślinę dużo rzadziej, jednakże tak, aby nie dopuścić do wyschnięcia gleby.

Juka: podłoże – Jukę z powodzeniem sadzić można w ziemi uniwersalnej lub w specjalnej glebie dedykowanej właśnie tej grupie roślin. Najlepiej czuje się ona zaś w lekkim, słabokwaśnym (pH = 5,0–6,0) podłożu. Aby zapewnić jej najlepsze warunki można zmieszać w równych ilościach ziemię darniową, ziemię liściową i piasek.

Juka: przesadzanie – Jukom nie trzeba co roku kupować nowej doniczki. Wystarczy na wiosnę wymienić im jedynie górną warstwę ziemi. Młode rośliny należy przesadzać co dwa lata, starsze nawet o trzy lub cztery bądź wtedy, gdy ich korzenie całkowicie wypełnią doniczkę.

Juka: nawożenie – W okresie wegetacji raz na dwa tygodnie warto zasilać jukę nawozem wieloskładnikowym do roślin zielonych. W okresie spoczynku (tj. mniej więcej od końca września do końca lutego) nie należy jej nawozić.

yucca

Rozmnażanie juki domowej

Rozmnażanie juki najlepiej wykonać wiosną, na początku okresu wegetacji. W tym celu pobiera się sadzonkę pędową w postaci młodej rozetki liściowej (którą należy odciąć nożyczkami lub nożem od pnia). Końcówkę warto zamoczyć w ukorzeniaczu, a następnie włożyć w dołek zrobiony w podłożu do sadzonkowania (mieszanka torfu i piasku w ilościach 2:1).

Sadzonki juki najlepiej ustawić w jasnym miejscu, ale z dala od bezpośredniego słońca. Należy je stale zraszać. Po upływie miesiąca są gotowa do przesadzenia do większych doniczek.

Innym sposobem rozmnażania juki jest pobranie sadzonki, a następnie zanurzenie jej w wodzie. Wówczas w glebie sadzi się ją dopiero, gdy wypuści korzonki.

Należy pamiętać, aby każdorazowo miejsce pobrania sadzonki smarować węglem drzewnym.

Jakie choroby dotykają juki?

Juki należą do mało chorowitych roślin. Są one też stosunkowo odporne na różnorodne szkodniki. Najczęstszym powodem obumierania juki jest więc zbyt mała ilość światła lub przelane korzenie. Jak to rozpoznać?

Jeżeli stanowisko juki jest zbyt naświetlone (np. na parapecie południowego okna), liście rośliny zaczynają żółknąć lub brązowieć, a następnie usychać. W przypadku, gdy korzenie rośliny są przelewane, liście robią się odbarwione i wiotkie.

Gdy wykluczy się te dwa czynniki, warto przyjrzeć się, czy rośliny nie zaatakowała żadna choroba. Może to być na przykład:

  • miękka zgnilizna bakteryjna juki – jest to choroba infekcyjna. Objawia się brązowieniem liści i wydzielaniem przez roślinę nieprzyjemnej woni. Jest ona praktycznie nie do wyleczenia. Zaatakowaną roślinę należy wyrzucić, a stojące wokół inne juki spryskać specjalnym środkiem ochronnym.
  • zgnilizna kłodziny juki – to choroba wywołana przez grzyby. Objawia się poprzez ciemnienie kłodziny od nasady ku górze. W dalszym etapie choroby kora pnia zaczyna pękać a następnie odchodzić od pnia. We wczesnym stadium roślinę można uratować wykonując oprysk i podając doglebowy preparat ochronny. Jeżeli juka prawie w całości pokryła się grzybnią, należy ją wyrzucić.
  • plamy na liściach juki – jeżeli wykluczymy poparzeniem słońcem, można podejrzewać, że plamy na liściach wskazują na antraknozę. Wówczas zaatakowane liście należy usunąć a resztę kilkakrotnie spryskać preparatem ochronnym.

Podsumowując juka nie jest trudne w uprawie, ale należy zapewnić jej odpowiednie nasłonecznione i ciepłe stanowisko. Ważnym jest też nawadnianie, jako że nie można dopuścić do wysuszenia gleby w doniczce. Juki idealnie sprawdzą się w roli rośliny doniczkowej zdobiącej duże i jasne wnętrza.